Publiek bepaalt: dit is een echte Piet Mondriaan

WINTERSWIJK – Aan weerszijden wordt de vijver omringd door groengekleurde bomen die weerspiegelen in het bijna rimpelloze water. Het schilderij De grote vijvers in het Haagse bos, gedateerd ‘1887’ en gesigneerd met ‘Mondriaan’, is sinds 3 augustus te zien in museum Villa Mondriaan. Al bijna duizend museumbezoekers hielpen kunstexperts bij het antwoorden van die ene vraag: is het schilderij het allereerste kunstwerk van de hand van de wereldberoemde Piet Mondriaan of hoort het thuis binnen het oeuvre van zijn oom Frits Mondriaan? 

Sinds begin augustus stelt Villa Mondriaan niet alleen De grote vijvers in het Haagse bos, maar ook het volledige onderzoek naar de authenticiteit van het schilderij tentoon. Dossiers over de schilderstijl, de signatuur en het röntgenonderzoek worden in deze tentoonstelling, geheel tegen de gebruikelijkheden in, eenmalig voor het publiek beschikbaar gesteld. Sindsdien houdt het onderzoek de museumbezoeker flink bezig. Van alle bezoekers die zich bogen over de kwestie Piet versus Frits en de unieke kans grepen om in de huid van een kunsthistoricus te kruipen, durfden maar liefst duizend bezoekers het aan om hun mening te geven. Twee derde van hen weet het zeker: Villa Mondriaan stelt het vroegste werk van Piet Mondriaan tentoon. 

De grote vijvers in het Haagse bos werd op een veiling aangeboden als een werk van Frits Mondriaan, de oom en leermeester van Piet Mondriaan. Dit werd in twijfel getrokken door meerdere kunstexperts, met vooraan kunsthandelaar Frank Buunk, die pleit dat het werk door Piet Mondriaan is geschilderd. Afgaande op de datering 1887, zou dit betekenen dat Piet Mondriaan het werk op 15-jarige leeftijd maakte en dat het kleine houten paneeltje het vroegst bekende werk van de wereldberoemde schilder is. In een interview bij Radio 1 omschrijft Buunk het dan ook als een schilderij van iemand die “nog maar net een penseel vasthoudt” en observeert hij “de hand van een jongeling die het goed probeert te doen”. Andere kunstexperts zijn echter nog niet overtuigd van de authenticiteit van het werk op basis van het onderzoek dat tot nu toe gedaan is. Kunsthistorisch onderzoek is complex en langdurig en bestaat, zoals de bezoeker nu op zaal te zien krijgt, uit vele verschillende componenten. 

Binnenkort wordt het lopende onderzoek voortgezet op zaal. Een handschriftdeskundige zal uitvoerig onderzoek doen naar de signatuur zoals die nu op het schilderij te zien is. Om zelf op onderzoek uit te gaan, kunnen bezoekers online of aan de museumkassa een ticket kopen.