Opgroeien met een uitdaging

Bijna de helft van de jongeren groeit op met bijzondere omstandigheden in het gezin. Zij hebben een ernstig ziek gezinslid, hun ouders zijn gescheiden of thuis zijn geldproblemen. Deze jongeren hebben meer dan gemiddeld gezondheidsproblemen, ze gebruiken vaker verslavende middelen en ze verzuimen vaker van school. Dit staat in het E-Magazine ‘Opgroeien met een uitdaging’, dat GGD Noord- en Oost-Gelderland gepubliceerd heeft.

Jongeren met een ernstig ziek gezinslid
Eén op de drie jongeren in de regio is opgegroeid met een ernstig ziek of verslaafd gezinslid. Ze hebben bijvoorbeeld een zieke ouder, een broer met een psychische stoornis of een meervoudig gehandicapt zusje. Dit heeft effect op hun gezondheid.

Jongeren met een ernstig ziek gezinslid voelen zich 2,5 keer zo vaak depressief als andere jongeren. Ook vinden zij hun gezondheid 2,5 keer zo vaak matig of slecht. Hun minder goede gezondheid leidt tot meer ziekteverzuim van school. Dat kan invloed hebben op hun schoolprestaties. Zeven procent van de jongeren zit zo in de knel door een ziek gezinslid, dat professionele hulp nodig is. Dat zijn gemiddeld twee leerlingen per klas.

Het gebruik van tabak, alcohol of drugs, en gamen of actief zijn op social media kan een manier zijn om de problemen thuis te ontvluchten. Dat is terug te zien in de cijfers. Het gebruik van verslavende middelen en problematisch gamen komt bij jongeren met een ernstig ziek gezinslid aanmerkelijk vaker voor dan bij andere jongeren.

Jongeren met gescheiden ouders
Eén op de vijf jongeren heeft gescheiden ouders. Bijna de helft van deze jongeren ervaart problemen door de echtscheiding van hun ouders. Dit heeft invloed op hun gezondheid en leefstijl. Het voorkomen van gezondheidsproblemen, het schoolverzuim en het gebruik van verslavende middelen is bij deze jongeren vergelijkbaar met die van jongeren die opgroeien met een ernstig ziek gezinslid.

Jongeren bij wie thuis geldproblemen zijn
Bij 7% van de jongeren is thuis moeite om rond te komen. Deze jongeren ondervinden de meeste gevolgen. Zij hebben vier keer zo vaak depressieve gevoelens als andere jongeren. Ook ervaren zij hun gezondheid vier keer zo vaak als matig of slecht. Schoolverzuim door ziekte komt bij hen anderhalf keer zo vaak voor als bij andere jongeren. Roken, het gebruik van softdrugs en veelvuldig social media gebruik komt bij jongeren met geldproblemen thuis drie tot vier keer zo vaak voor als bij andere jongeren. Als er thuis geldproblemen zijn, is er meestal ook een ziek gezinslid of zijn de ouders gescheiden. De problemen stapelen op en hebben daardoor meer gevolgen voor de jongeren.

Ondersteuning nodig
Jongeren die opgroeien met bijzondere omstandigheden in het gezin, vragen zelden om hulp. Om deze jongeren te helpen, is het dus belangrijk dat ze gezien worden. Iedereen die met jongeren te maken heeft, kan daarbij helpen: school, trainers van sportverenigingen en natuurlijk ook het CJG en de huisarts. Zij kunnen jongeren stimuleren erover te praten. En zij kunnen jongeren wijzen op de vele mogelijkheden voor hulp en ondersteuning.

Meer resultaten onderzoek
De gegevens van dit onderzoek zijn afkomstig uit E-MOVO; de jongerenmonitor die GGD Noord- en Oost-Gelderland in 2015 heeft uitgevoerd. Aan dit onderzoek hebben ruim 16.000 leerlingen uit klas 2 en 4 van bijna alle scholen voor voortgezet onderwijs in de regio deelgenomen.