Nieuwe Escape Room in Aalten uniek in Gelderland

AALTEN – In  juni 2016 wordt in het Aaltens Onderduikmuseum Markt 12 de ESCAPE-ROOM voor de Vrijheid geopend. “Pas als je het kwijt bent weet je wat vrijheid is”. Dat is een kerngedachte die bezoekers van het onderduikmuseum op deze locatie ervaren. In het woonhuis worden verhalen verteld van de burgers, over onderduiken, verzet maar vooral over de wijze waarop keuzes werden gemaakt of onmogelijk waren. De woning plaatst je terug in de tijd, waardoor je je kunt inleven in de gebeurtenissen van de bewoners: een gezin met 2 kleine kinderen, de Ortskomandantur en de onderduikers op zolder. Hierbij komt nu een ‘ESCAPE-ROOM’, waardoor men de onvrijheid aan den lijve kan ondervinden.

In juni 2016 wordt de ESCAPE-ROOM voor de Vrijheid geopend. Zoals alles in het museum is de voertaal Nederlands en Duits. Het is de eerste ESCAPE-ROOM in Gelderland die zowel door de jeugd als volwassenen kan worden gespeeld en die geënt is op meer dan alleen een spel. Het is daarnaast opmerkelijk dat deze ESCAPE-ROOM in een museum wordt gerealiseerd en op verschillende niveaus en manieren aansluit bij de actualiteit. De spelers worden bevraagd op hun creativiteit, hun oplossingsgerichtheid en hun mogelijkheden tot samenwerking om verschillende raadsels en codes te kraken. Maar daarnaast zullen zij vooral ook de beleving mee krijgen hoe het voelt als je je vrijheid kwijt bent geraakt en die niet meer zomaar terug kunt krijgen.

Via een eigentijdse vorm worden bezoekers vertrouwd gemaakt met een breder internationaal perspectief van vrijheid en onderdrukking. Het wijst hen op de complexiteit van de problematiek waar het gaat om vluchtelingen, onvrijheid, vervolging en mensenrechten. Het draagt daardoor bij aan de bewustwording van de moeilijke keuzen die daar bij horen.

Een woonhuis met verhalen
Een rondgang door het woonhuis geeft een bijzondere ervaring. Je wordt deelgenoot van de verhalen van de bewoners van het huis en de keuzes zie zij maakten. Zo wordt duidelijk hoe het gezin met twee kindertjes daar leefde, samen met de Ortskommandantur en pal daarboven de onderduikers op zolder. De originele onderduikplek zit er nog steeds en is toegankelijk. Ook de schuilkelder – waar bij dreiging van bombardementen de gehele buurt kon schuilen – is nog aanwezig. Waar de ruimten de bezoekers terug in de tijd plaatsen, brengt de ‘kamer van de vrijheid’ je weer terug naar het hier en nu.  Deze bijzondere ruimte heeft specifiek tot doel om – op een interactieve manier – bezoekers uit te dagen zelf de parallellen te ontdekken tussen de dilemma’s op het gebied van vrijheid en mensenrechten. Bij vrijheid en rechtvaardigheid, en de mensenrechten (zoals vastgelegd in verdragen van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, de Raad van Europa en de Europese Unie) gaat het in essentie om het bieden van ruimte voor verschillen. Verschillen in afkomst, culturen, ideeën, meningen enzovoorts. Belangrijk doel is het creëren van een beleving waarbij bezoekers (vooral de jeugd)  ‘aan den lijve’ en zeer direct het gebrek aan vrijheid of recht ervaren.

Vrijheid en mensenrechten zijn niet vanzelfsprekend
Gerda Brethouwer, directeur van het onderduikmuseum Markt 12, nodigde theatermakers Theo Soontiëns en Caro Wicher uit mee te denken over de invulling van de kamer van de vrijheid. Beide theatermakers zijn bekend van ‘Korte rokjes, dubbele stiksels’, de mijmerroute over de verdwenen textielindustrie die ze eerder dit jaar in het kader van het project ‘Gemaakt in Gelderland’ in Aalten realiseerden in het centrum en de herbestemde textielfabriek Driessen in de Hofstraat. Zij gingen op zoek naar hoe mensen vandaag de dag informatie tot zich nemen. Via de krant, tv, internet: met één druk op de knop hebben we snelle toegang tot informatie en weten we wat er overal in de wereld gebeurt. De andere kant van de wereld komt zo opeens heel dichtbij.

En toch houden we afstand! Misschien is het wel de veelheid aan informatie, de overdaad, die maakt dat onze betrokkenheid maar klein is. We worden niet meer bijzonder geraakt bij het horen van het zoveelste bericht dat er veel gepest wordt op school of werk. We horen en lezen elke dag berichten over de ellende van vluchtelingen en dat is niet onze ellende.

Hoe maken we de verbinding met het heden?
De vraag is: hoe kun je de gebeurtenissen van meer dan 70 jaar geleden verbinden met wat er nu gebeurt? Een oorlog die onze grootouders en misschien onze ouders bewust hebben meegemaakt, maar die wij alleen uit verhalen kennen. En, waarom zouden wij en onze kinderen en kleinkinderen daar nu wat mee kunnen?

Vanuit deze vragen is het idee voor het maken van de ESCAPE-ROOM voor de Vrijheid geboren. Markt 12 krijgt een speciale ruimte in het museum waar het gevoel van onvrijheid en ondergedoken-zitten aan den lijve wordt ervaren en waar inleving in de situatie van de onderduikers noodzakelijk is om uiteindelijk de vrijheid te herwinnen. Met deze ESCAPE-ROOM voor de Vrijheid kun je niet anders, je zult moeten voelen hoe het is om ondergedoken te zijn. Met je neus op de feiten; de klok die de minuten wegtikt; de stemmen van de bezetter achter de muur waar jij je verscholen houdt. En jij zult in het moment moeten kiezen en ter plekke moeten aanvaarden welke consequenties je keuzes zullen hebben.

De Aaltense ESCAPE-ROOM voor de Vrijheid is niet alleen een plek waarbij je begrijpt wat het ontbreken van vrijheid betekent, je zult het móeten voelen en daarnaar moeten handelen, want alleen betrokkenheid en actie levert je de sleutel tot de vrijheid.

Het onderduikmuseum in Aalten is niet alleen een museum waar je terug gaat in de tijd maar een museum waar je de geschiedenis kan beleven op een spannende manier!