Torenbegeleiders herstellen torenuurwerk

GROENLO – Het oude torenuurwerk van de Basiliek H. Calixtuskerk in Groenlo wordt weer in ere hersteld. Jannie Roerdink, Gerrit Westerhof, Adrie Wittenbernds en Fried te Brake; allen actief bij de kerk als torenbegeleiders zijn bezig met het project torenuurwerk.

Zij hebben om het uurwerk weer op een verantwoordelijke manier werkend te maken de hulp ingeroepen van stichting tot het behoud van het Toren Uurwerk. Wim Groot die actief is bij de stichting kan niet wachten om het uurwerk van rond 1900 weer te laten draaien. “Mijn handen gaan jeuken als ik dit zie”, zegt hij. Het uurwerk zit onder het stof en andere rommel dat het draaien van de messing tandwielen bemoeilijkt. “Dit moet worden schoongemaakt en goed in de olie en vet worden gezet”, vertelt Wim.

Het twee slaguurwerk (slaat op de halve en hele uren) wordt sinds 1993 niet meer gebruikt voor het laten draaien van de wijzers van de klok. “Wij willen graag het uurwerk werkend hebben zodat wij dit kunnen laten zien tijdens het toren klimmen. Ook zijn wij van plan om op de uurwerkzolder een tentoonstellingsruimte in te richten. Het is niet de bedoeling dat dit uurwerk het huidige uurwerk, waarmee de wijzers van de klok worden aangedreven, gaat vervangen. Wij willen graag de bezoekers van de toren een werkend uurwerk laten, zien zoals dat er vroeger was”, legt Fried te Brake uit.

Het uurwerk moet nog echt met de hand worden ‘afgeslingerd’. “Dit moet één keer in de zeven dagen gebeuren”, vertelt Gerrit Wersterhof. Vroeger was dit de taak voor de Pastoor. Hij was ook degene die de klokken liet luiden. Aan het uurwerk zit een kleine klok die de tijd van de grote klok aangaf. Als deze op het hele uur stond dan werden de klokken geluid. “Er zitten drie klokken boven in de toren. Dit zijn de Kleine ‘Jozefklok’, met een gewicht van ± 1.200 kilo, de Mariaklok, deze weegt 1.700 kilo en de Calixtusklok van ongeveer 2.500 kilo”, aldus Westerhof.

Het torenuurwerk is gemaakt rond 1900 door F v.d. Kerkhof & Zn uit Aarle-Rixtel, een dorp in de provincie Noord-Brabant. “Het uurwerk is gelukkig nog helemaal compleet en verkeert op een goede schoonmaakbeurt na in goede staat. Er is een tijd geweest dat het uurwerk elektrisch werd aangedreven, maar dat hebben wij nu losgekoppeld”, aldus Wim Groot. Hij verwacht dat het ongeveer 3 maanden gaat duren voordat het uurwerk weer pronkt op de ‘uurwerkzolder’.

Om het torenuurwerk zat een kabinet met daarin een raamwerk. Deze is er nu afgehaald om goed bij alle tandwielen te kunnen komen. Als het uurwerk klaar is dan zal deze kast er weer omheen komen en wellicht met nog meer glas erin. Dit houd het uurwerk schoon.