Minder mensen in de regio Noord- en Oost-Gelderland voelen zich gezond

GELDERLAND – Nog geen driekwart van de inwoners in de regio Noord- en Oost-Gelderland ervaart de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Dit is een stuk minder dan 2 jaar geleden. Toen beoordeelde nog 4 op de 5 hun gezondheid positief. Vooral 75-plussers en mensen met een lage Sociaal Economische Positie (SEP) ervaren hun gezondheid minder goed. Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022, een grootschalig vragenlijstonderzoek uitgevoerd in onze regio onder bijna 20.000 volwassenen en ouderen.

Sterke schommelingen ervaren gezondheid
In 2012 en 2016 was het percentage inwoners dat de gezondheid als positief beoordeelde stabiel (beide 78%). In 2020 was er sprake van een lichte stijging (80%) en in 2022 van een grotere daling (73%). In heel Nederland is sprake van een daling sinds 2020. In Noord- en Oost-Gelderland is de ervaren gezondheid iets hoger dan gemiddeld in Nederland (73% ten opzichte van 70%).
Een mogelijke verklaring is dat mensen die zich in 2020 relatief gezond voelden hun gezondheid extra positief ervaarden in vergelijking met anderen die harder geraakt werden door de pandemie. De daling in ervaren gezondheid tussen 2020 en 2022 valt daarnaast op omdat nu minder mensen zich gezond voelen dan in 2016.

Slechtere gezondheid vooral gerelateerd aan laag Sociaal Economische Positie
In het algemeen gaat het minder goed met de gezondheid van inwoners met een lage SEP. Van de groep met een lage SEP ervaart 58% de gezondheid als goed of zeer goed, terwijl dat voor mensen met een hoge SEP 83% is. Ook blijkt dat de gezondheid onder mensen met een lage SEP sterker is afgenomen ten opzichte van 2020 dan bij mensen met een middel/hoge SES.

Onder mensen met een lage SEP zijn relatief veel mensen die moeite ervaren om rond te komen, Deze groep is gegroeid van 12% in 2020 naar 15% in 2022. Deze toename is waarschijnlijk te wijten aan de energiecrisis en hoge inflatie.

Mentale gezondheid verslechtert
Niet alleen de ervaren gezondheid is gedaald, ook met de mentale gezondheid gaat het minder goed. Zo steeg het risico op het ontwikkelen van een angststoornis of depressie. Problemen met de mentale gezondheid komen daarnaast vaker voor bij inwoners met een lage SEP en bij mensen die moeite hebben met rondkomen.

Gezondheidsbevorderaar Monique L’Hoir: “Mentale veerkracht betekent ‘tegen een stootje kunnen’. Daarvoor is het handig, net als bij een boot, dat je een stootwil, of stootkussen hebt. Anders gezegd: een beetje reserve. Als reserves wegvallen (ook financieel), dan kunnen mensen, die daar extra gevoelig voor zijn, controleverlies ervaren. En dat kan angst geven en sombere gevoelens. Onzekerheid over de financiële situatie en moeite met rondkomen, verstoort de mentale balans en kan ontwrichtend werken.”

Dat het slechter gaat met de mentale gezondheid geldt voor alle leeftijden, maar vooral voor jongvolwassenen (18-24 jaar). Dit bleek ook uit de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022. Dat de mentale gezondheid verslechtert is ook onder jongeren te zien. Onderzoek naar de mentale gezondheid van middelbare scholieren in de regio Noord- en Oost-Gelderland laat zien dat in 2021 ruim 1 op de 6 middelbare scholieren een hoog risico heeft op psychosociale problemen.

Er zijn ook lichtpuntjes. Bijna de helft van de mensen gaf 4 maanden na het aflopen van de coronamaatregelen aan nog positieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd met name het thuiswerken of thuis onderwijs volgen genoemd, meer rust en een betere balans tussen werk of studie en privé. Daarnaast geeft ruim 4 op de 5 volwassenen en ouderen in de regio aan dat ze zich vaak tot voortdurend gelukkig voelden in de maand voorafgaand aan het onderzoek. Dit is iets hoger dan het gemiddelde in Nederland (76%).

Over het onderzoek
Van september tot en met december 2022 hebben alle GGD’en en gemeente Utrecht, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), een onderzoek uitgevoerd onder Nederlanders van 18 jaar en ouder: de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. Dit is een vragenlijstonderzoek naar gezondheid, leefstijl en welzijn. Meer informatie over de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen vindt u op www.monitorgezondheid.nl.