Mentale en fysieke gezondheid van jongeren blijft kwetsbaar

Minder jongeren in regio Noord- en Oost-Gelderland zijn positief over hun eigen gezondheid dan voorgaande jaren. Ook hun mentale gezondheid laat na de coronapandemie nog geen herstel zien. Daarnaast is een toename te zien van ongezond gedrag, zoals vapen. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023, een onderzoek onder ruim 11.000 middelbare scholieren uit regio Noord- en Oost-Gelderland (NOG). Dit onderzoek valt onder de landelijke gezondheidsmonitor die wordt uitgevoerd in samenwerking met alle GGD’en in Nederland, GGD GHOR Nederland en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Mentale gezondheid na corona niet verbeterd
In de periode na corona is geen verbetering te zien in de mentale gezondheid van jongeren in Noord- en Oost-Gelderland. Zowel in 2021 als in 2023 heeft meer dan 1 op de 4 jongeren (27%) psychische klachten. Daarnaast voelen jongeren zich minder gelukkig en ervaren zij meer stress vergeleken met de periode vóór corona. Deze trends komen overeen met landelijke ontwikkelingen. Deze negatieve trend zet zich ook door in hoe jongeren hun eigen gezondheid ervaren. In 2019 ervaarde bijna 9 op de 10 jongeren een goede gezondheid (87%). In 2023 is dit gedaald naar iets meer dan 8 op de 10 jongeren (81%). Op landelijk niveau is eenzelfde trend te zien. “Dat steeds minder jongeren hun gezondheid als goed ervaren is zorgwekkend, want dit is een goede indicator voor iemands algehele gezondheidstoestand”, aldus onderzoeker Lobke Kuijs van GGD Noord- en Oost-Gelderland.

Jongeren leven minder gezond
Na een toename van gezond gedrag bij de Gezondheidsmonitor Jeugd 2019, is bij de monitor van 2023 een verslechtering te zien als het gaat over de leefstijl van jongeren. Minder jongeren eten elke dag groente en fruit, terwijl meer jongeren energie drankjes drinken. Alarmerend is de toename van het aandeel jongeren dat rookt en/of vapet (e-sigaret). 8% van de jongeren is een wekelijkse roker, terwijl het in voorgaande jaren om 5% van de jongeren ging. Verder komt naar voren dat 1 op de 3 jongeren ooit een vape heeft gebruikt. Samengenomen rookt en/of vapet 12% van de jongeren minimaal wekelijks. Dit is vergelijkbaar met de landelijke trend. Daarnaast is het aandeel jongeren met risico op problematisch gebruik van social media toegenomen. Inmiddels loopt 12% van de jongeren risico op problematisch gebruik van social media, in 2019 was dit nog 7%.

Gezondheidsmonitor Jeugd
Deze resultaten maken onderdeel uit van een landelijk onderzoek. Sinds 2015 voert GGD Noord- en Oost-Gelderland namelijk elke vier jaar de Gezondheidsmonitor Jeugd uit in samenwerking met alle GGD’en in Nederland, GGD GHOR Nederland en het RIVM. Dit is een gezondheidsvragenlijst die wordt ingevuld door middelbare scholieren in klas 2 en klas 4 in heel Nederland. In 2023 vulden ruim 188.000 jongeren uit Nederland de vragenlijst in, waarvan meer dan 11.000 jongeren afkomstig waren van 47 middelbare scholen uit de regio Noord- en Oost-Gelderland. Daarnaast voert GGD NOG sinds 2019 de Gezondheidsmonitor Jeugd ook uit op praktijkscholen in de regio. In 2023 namen ruim 1.000 leerlingen van het praktijkonderwijs uit de regio deel aan het onderzoek. In 2019 vond een eerdere regulier meting van de Gezondheidsmonitor Jeugd plaats; in 2021 was er een extra meting vanwege corona.

Kijk voor meer resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd op www.kvnog.nl. Gemeenten kunnen de monitorresultaten gebruiken om beleid te ontwikkelen dat de gezondheid van jongeren bevordert. Lobke zegt hierover: “In het e-magazine bieden we gemeenten een handig overzicht van de onderzoeksresultaten en geven we ze handvatten waarmee ze aan de slag kunnen”.