Achterhoek is een prinses die wakker gekust moet worden

ACHTERHOEK / WINTERSWIJK – De Achterhoek viert het eerste lustrum van de Achterhoek Monitor, met data en duiding over wonen, werken en de inwoners van de regio. De nieuwste gegevens werden op 30 januari gepresenteerd in een vol Theater De Storm in Winterswijk.

Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, gaf de Achterhoek enkele belangrijke boodschappen voor de toekomst mee: ‘Momenteel maken populisten veel lawaai in de wereld, maar weet dat 50% van de bevolking vóór transitie is. We staan voor grote transitieopgaven, zoals energie, landbouw en gezondheidszorg. Er is chaos, wat ook positief kan werken; het wakkert de onderstroom aan met ontwikkelingen van onderop die ons verder brengen. Dat kan meer en groter, ook in de Achterhoek, die nog niet klaar is voor de toekomst. Het is een prinses die wakker gekust moet worden. Juist in de Achterhoek is er een sterke onderstroom, met veel initiatieven, coöperaties, naoberschap en krachtige familiebedrijven. Voorkom polderen vanuit bestaande belangen en werk aan een wervend verhaal mét mensen in plaats van over mensen. Wees niet te braaf, werk aan groene groei in plaats van enkel economische groei, en kijk naar wat je zelf kunt doen én naar wat er om je heen gebeurt.’

‘Achterhoek Monitor onmisbaar kompas voor de regio’

Voorzitter van de Stuurgroep Achterhoek Monitor, Emmeke Gosselink: ‘De monitor is uitgegroeid tot een onmisbaar kompas voor onze regio. Op basis van feiten, cijfers en de duiding hiervan kunnen we bepalen of we op koers liggen en waar we eventueel moeten bijsturen om de brede welvaart in de Achterhoek op peil te houden. Een mooi gegeven uit deze vijfde editie noem ik graag: we hebben het laagste werkloosheidscijfer van heel Nederland. Maar er zijn ook de nodige uitdagingen.’

Arne van Hout, directeur-generaal bij het ministerie van BZK, en Helga Witjes, gedeputeerde van de provincie Gelderland, onderstreepten de meerwaarde van een betrouwbare en goed onderbouwde monitor.

Databank voor velen

Pollyan van Swigchem, bestuurssecretaris van het Graafschap College: ‘Als opleidingscentrum staan we midden in de Achterhoek, en het is belangrijk dat we naar buiten kijken. De monitor laat zien wat er speelt. Concreet hebben we de gegevens gebruikt voor een plan richting het ministerie om een breed aanbod aan opleidingen te behouden, ook als er tijdelijk minder studenten zijn.’

Arthur Jansen, vicevoorzitter van de Achterhoek Board en managing director van AWEJA Railsystemen BV: ‘Met de monitor onderbouwden we onze aanvraag voor de Regio Deal met het Rijk. Het helpt ons ook bepalen welke projecten we regionaal moeten uitvoeren binnen diezelfde Regio Deal.’

Vijf jaar monitoren

Vijf jaar Achterhoek Monitor levert enkele opvallende inzichten op. De regio is veerkrachtig, en de maakindustrie is het belangrijkste economische cluster, met veel familiebedrijven. Ook agro en food zijn van groot economisch belang. De meeste mensen werken in de groot- en detailhandel, de gezondheids- en welzijnszorg of de industrie. Tegelijkertijd is er een transitie gaande van industrie naar dienstverlenende sectoren.

De arbeidsmarkt kent flinke tekorten, vooral in de zorg, techniek en ICT. Er is vooral personeel nodig voor ongeschoold werk en op masterniveau. De Achterhoek wordt vaak een ‘geluksregio’ genoemd vanwege de hoge brede welvaart en goede scores op sociale en duurzaamheidsindicatoren. Tegelijkertijd blijft het verdienvermogen wat achter, en de regio vergrijst en ontgroent in hoog tempo. Dit laatste zet grote druk op de beroepsbevolking en de gezondheidszorg.

De monitor online te vinden

De Achterhoek Monitor biedt data en informatie als basis voor beleid. Het is een zinvolle en bruikbare selectie van feiten en cijfers, gepresenteerd in een jaarlijkse publicatie en een continu raadpleegbaar dashboard op www.achterhoekmonitor.nl. Een team van onafhankelijke onderzoekers stelt de monitor samen, gecoördineerd door onderzoeksbureau Moventem. Een groep deskundigen bewaakt de wetenschappelijke kwaliteit en de onafhankelijkheid van de duiding.