Vroeg 18e eeuwse portretten komen naar het HelenaHuis

AALTEN – Het is gelukt; door gezamenlijke inspanningen van de werkgroep en vrijwilligers van het HelenaHuis komen de bijzondere olieverfportretten uit ca 1703 van Baron Lambert Joost van Hambroick en zijn echtgenote Barones Mechteld Anna Bentinck voor een langdurige bruikleen naar Aalten.

In juli 2021 stond in de Aalten Vooruit al een interessant artikel over de plannen van Henk Heijnen met het pand Landstraat 11, waarvan hij eigenaar is. Zijn historische vondsten uit de Oude Helenakerk krijgen een mooie plek tegenover de kerk in het HelenaHuis, zoals het voormalige pand van Smederij Van Lochem nu heet.

De meest bijzondere vondst is de in 1973 ontdekte middeleeuwse grafkelder met stoffelijke resten. Hiervan is een nauwkeurige replica gemaakt die nu in het HelenaHuis staat opgesteld. De initialen die in die grafkelder staan vermeld, zijn bestudeerd en concluderend neemt men aan dat daar de adellijke Lambert Joost van Hambroick begraven ligt. Hij en zijn vrouw bewoonden met hun gezin het Huis Hambrock in de omgeving van Bocholt. Ten gevolge van de reformatie en de gebeurtenissen gedurende de 80-jarige oorlog, kerkten veel gereformeerden uit Duits grensgebied in Aalten en de rooms katholieken uit onze regio in het Duitse Hemden. Dat is waarschijnlijk de reden geweest van de Bocholtse edellieden, om in Aalten begraven te willen worden en wel in de bewuste grafkelder; zelfs nog vele jaren na afloop van de oorlog. In de grafkelder zijn meer initialen te vinden o.a. ‘GWA’ van Gerharda Wilhelmina Arentsen, het nichtje van de toenmalige burgemeester Stumph, van haar is jammer genoeg geen portret bekend.

Dit bijzondere verhaal wordt in een veel bredere geschiedkundige context helder opgetekend in een boek, dat dit voorjaar verschijnt. Eerder al bracht een toevallige ontmoeting tijdens een rondleiding in de Helenakerk aan het licht, dat er schilderijen bestonden van het echtpaar Hambroick-Bentinck. Deze zijn eigendom van het Historisch Centrum Overijssel (HCO) en opgeslagen liggen in een doos in Zwolle op een fabrieksterrein, een omgeving waar ze nooit hun verhaal zullen kunnen vertellen.

In het HelenaHuis horen deze portretten thuis, vlakbij de kerk waar Lambert Joost begraven ligt. Daar kan een groot publiek kennisnemen van hun veelzijdige levensgeschiedenis en hun bijzondere portretten. Reden waarom met name schilderijenrestaurateur Guido Hengeveld zich inspande voor deze bruikleen. Bovendien stelt hij zich garant voor vakkundige restauratie en gepaste inlijsting van de schilderijen. Het bewaren van kunst- en cultuurschatten vraagt om professionele klimatologische omstandigheden, goede veiligheid en een waardige omgeving. Toen dat allemaal op orde was gebracht, kon de lobby met Zwolle beginnen.

Na een positief inspecterend bezoek door een stafmedewerker van HCO aan het HelenaHuis eind vorig jaar komen de portretten na vakkundige restauratie naar het HelenaHuis; de enige plaats waar beide schilderijen echt tot hun recht komen! Zo heeft het verhaal gezichten gekregen.

De verwachte opening van het HelenaHuis is april ‘22. Naast historische vondsten en presentaties zal het zich vooral als dynamisch en veelzijdig verhalenmuseum verder ontwikkelen en het bezoeken waard zijn voor jong en oud.